Havalimanımızda;

     Hava Trafik Kontrol (ATC) Ünitesi tarafından Yaklaşma Kontrol ve Meydan Kontrol Hizmetlerİ  Topel Deniz Hava Ana Üs Komutanlığı tarafından Radarsız (procedural) yaklaşma kontrol hizmeti sunulmaktadır.

     Havacılık Enformasyon Hizmetlerini sunmak üzere bir AIM (Havacılık Bilgi Yönetimi) ofisi yer almaktadır.

     Havalimanımızda radyo seyrüsefer yardımcı cihazları olan ILS Localizer, VOR, DME ve NDB mevcuttur. Cihazlarla ilgili kısa bilgileri aşağıda bulabilirsiniz.

          Genel Bilgi:

     Hava trafik hizmetlerinde dört ana faktör vardır; emniyet, güvenlik, doğruluk ve ekonomi. Bütün bu unsurları sağlamak için çeşitli ekipmanları uygun biçimde kullanmamız gerekmektedir. Bu ekipmanlar farklı yerlerde kurulur ve bu cihazların sayesinde daha emniyetli uçuşlar elde edilir.

     Bir uçuşun dört ana bölümü mevcuttur.

     a.   Kalkış
     b.   Seyrüsefer
     c.   Yaklaşma
     d.   İniş

     Bir yerden başka bir yere olan yolu bulmamıza SEYRÜSEFER denir. Seyrüsefer sistemleri pilota pozisyon bilgisi verir. Pozisyon, rota ve hızı takip etmede en basit ve en az sofistike olan yol,  yer şekillerinin dikkate alındığı ve havacılık haritalarıyla karşılaştırıldığı yöntem olan pilotajdır. Bunun yanı sıra çeşitli radyo seyrüsefer yardımcıları bulunmaktadır:

     a.          V O R    (VHF omnidirectional radio range - VHF çok yönlü radyo menzili) 

     b.          D M E    ( Distance measuring equipment - Mesafe ölçüm ekipmanı) 

     c.          N D B    ( Non-directional radio beacon - Yönsüz radyofar)

     d.          l L S     ( Instrument Landıng System - Aletli İniş Sistemi)

     a)    VOR  ( VHF OMNIDIRECTIONAL RADIO RANGE )

     VHF omnidirectional radio range, VOR, uçaklar için bir radyo seyrüsefer yardımcısı tipidir. VOR sistemleri pilota manyetik kuzeye göre açı bilgisi verir.
     VOR, hem istasyonun kimliğini hem de kendisine olan açıyı kodlayan bir VHF radyo sinyali yayımlar; pilota VOR istasyonuna göre hangi yönde olduğunu söyler. Bu bilgiye radyal adı verilir. VOR`ın temel çalışma prensibi VOR fasilitesinin aynı anda iki sinyal yayımlamasıdır. Bir sinyal bütün yönlerde sabit iken diğeri istasyon etrafında döner. Havadaki ekipman her iki sinyali de alır. İki sinyal arasındaki farkı elektronik olarak değerlendirir ve sonucu istasyona göre radyal olarak yorumlar.

     b)    DME   ( DISTANCEMEASURINGEQUIPMENT )

     Distance Measuring Equipment (DME), UHF radyo sinyallerinin yayılım gecikmesini hesaplayarak mesafeyi ölçen, transponder tabanlı bir radyo seyrüsefer teknolojisidir. VOR sadece verici özelliğinde iken DME alıcı-verici özelliklerini taşır. Interrogator (sorgulayıcı) cihazı `transponder`a sorgulama yayını gönderir; buna cevaben `transponder` da hassas bir zaman sürecinde bir cevap yayını gönderir. DME alıcısı daha sonra gönderdiği yayın ile aldığı yayın arasındaki zaman farkını hesap ederek uçağın DME istasyonuna olan mesafesini gösterir.

     Uçaklar bu yayın çiftlerini (belirli bir müddet ve aralıktaki iki yayın) göndererek ve alarak yerdeki bir `transponder`a mesafelerini belirlemek için DME`yi kullanırlar. Bu mesafe genellikle `slant  range` (eğimli mesafe) olarak adlandırılır ve trigonometrik olarak hem transponder üzerindeki irtifaa hem de onunla yeryüzüne olan izdüşümü mesafesine bağımlıdır.

     c)    NDB    ( NON-DIRECTIONAL RADIO BEACON )

     Non-directional radio beacon (NDB) bir radyo sinyalleri yayın istasyonudur; ancak günümüzde hava seyrüseferinde kullanımı azalmıştır. Daha çok VOR`a yedek olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca aşağıdaki şu sebeplerle kullanılmaktadır:
     a. Ucuzluk
     b. Fazla trafik olmayan havaalanları
     c. Askeri ihtiyaçlar
     d. İleri seyrüsefer sistemlerine sahip olmayan hava araçları

 Sinyalleri yerkürenin kavisliliğini takip eder, böylece NDB sinyalleri alçak irtifalarda çok daha uzak mesafelerden alınabilir. Bununla birlikte NDB sinyali atmosferik şartlardan, dağlık araziden, sahil kırılmasından ve gök gürültülü fırtınalardan özellikle uzak mesafelerde daha fazla etkilenir. Çok hassas değildir.

     d)     ILS   ( INSTRUMENT LANDING SYSTEM )

       Aletli iniş sistemi olarak tanımlanan ILS sistemi, yatay ve düşey olarak uçağa kılavuzluk görevi yaparak, uçağın piste otomatik olarak inmesini sağlar. Özellikle bulut tavanının düşük, görüşün kısıtlı olduğu sisli, yağmurlu ve karlı havalarda güvenli, görüş mesafesinin yüksek olduğu durumlarda ise güvenliğin yanısıra konforlu bir yaklaşma ve iniş yapılmasına imkan sağlar. ILS Sistemi Localizer, Glide Slope ve Marker serisinden (Dış marker ve Orta Marker, özel durumlarda da İç Marker) oluşan yaklaşma ve iniş için, uluslararası olarak kullanılan bir Seyrüsefer Yardımcısı`dır. Kule ve SSY cihazları odasına tesis edilen Remote Con trol (Uzaktan Kon trol) sistemi Localizer, Glide Slope ve Markerların uzaktan kon trolüne ve izlenmelerine imkan vermektedir.

Localizer ve Glide Slope`un çalışma prensibi, 90 Hz ve 150 Hz frekansları ile iki sinyal arasındaki modülasyon derinliği (DDM) farkının ölçülmesine dayanır. Bu seyrüsefer frekansları, doğru yaklaşma course `unu (DDM=0) ve belirtilen Glide Path açısını (DDM=0) bulmak için kullanılır.

         1. LOCALİZER :

Havaya yayılan elek tronik sinyaller vasıtasıyla uçağın pist merkez hattı doğrultusunda yaklaşmasını ve tam olarak karşılamasını sağlar. (Yatay Kılavuzluk)

      Localizer, VHF bandında, 108-112 MHz frekans aralığında çalışır, yatay bir rehber düzlem oluşturarak pilotun yaklaşık 30 km mesafede sağ/sol yaklaşma course`unu seçmesine olanak verir. Taşıyıcı çıkış gücü 5-15 W mertebelerindedir. Anten yayınları iki patern meydana getirecek şekildedir. Anten radyasyon paterni, rehber düzlemde 90 Hz ve 150 Hz`lik modülasyon frekansları için tamamen aynı genlikte oluşur. Localizer cihazını kullanarak inmekte olan uçağın solunda 90 Hz`lik modülasyon sinyali, sağında 150 Hz `lik modülasyon sinyali üstün olacaktır. Bu iki paternin birbirlerini kestikleri kısmında (pist merkez hattı doğrultusunda) bir course meydana gelir. Buna CENTRE LINE (CL / merkez hat çizgisi) yada LOCALİZER COURSE`u denir. Bu course içerisinde uçan bir uçak pist doğrultusunda yaklaşır ve uzaklaşır. Dış Marker istikametine doğru pist üzerinden geçerek uzanan Course`a FRONT COURSE ve tam tersi istikametine doğru uzanan Course`a BACK COURSE denir. Localizer vericileri 25 mile kadar güvenilir olarak sinyal yayınlar. Localizer Course`un kullanım açısı 3 derecedir. Pist merkez hattına göre 1.5 derece sağ ve 1.5 derece soldadır. ILS` in tanıtma işaretleri Localizer antenlerinden yayınlanır. İlk önce bir I harfini takiben 3 harfli mors kodu şeklindedir. (IANK gibi). Localizer antenlerinden ses yayını da yapılabilir, talimat ve malumatlar pilota iletilebilir.

       LOC anteni merkez hattı uzantısı üzerine, pist sonundan itibaren 200-360 m ileriye yerleştirilir. LOC vericisi anten çevresine konumlandırılan shelter`ın içerisine monte edilir.


  

​