Oturum Aç

T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı

Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü

HAVA SEYRÜSEFER DAİRESİ BAŞKANLIĞI

88 Logo
red Logo
444 34 64

Tarihçe

Yazı Boyutu
A

​​​
TÜRKİYE'DE UÇUŞ KONTROL ETKİNLİKLERİNİN TARİHÇESİ

 

Türkiye'de uçuş kontrol etkinlikleri, DC-3 tipinde (yaygın askeri adıyla Dakota ya da C-47), iki motorlu, pervaneli,  ABD tescilli (N17) bir uçak ve  Beyrut'ta üslenen ABD'li bir ekiple birlikte ilk kez 1959 yılında başlamıştır. ABD'li ekip, anılan uçakla zaman zaman Türkiye'ye davet edilerek periyodik uçuş kontrollerinde bulunmuştur. O tarihlerde biri İstanbul / Yeşilköy diğeri  Ankara/Esenboğa'da olmak üzere 2  ILS ve biri Ankara / Bağlum diğeri Yalova'da olmak üzere 2  VOR, bazı yerlerde ise NDB ve  radyo renç (RR) gibi az sayıda konvansiyonel hava seyrüsefer  yardımcısı bulunduğundan tek uçak, uçuş kontrol hizmetlerine yetmekteydi. 

Türkiye adına ilk kez 1960'ta, Muhlis ŞENOL ve Ersen GÜVENOZ uçuş kontrol kursu için ABD'ye gönderilmişlerdir. 1961 yılı sonunda kursu bitirerek yurda döndüklerinde, Seyrüsefer Dairesi Başkanlığı Uçuş Kontrol Biriminde görevlendirilmişlerdir. Nevarki, Türkiye'nin o tarihlerde henüz kendisine ait bir uçuş kontrol uçağı bulunmadığından bir Türk uçuş kontrol ekibi oluşturulması mümkün olamamıştır.  Bu süre içerisinde uçuş kontrol hizmetleri zaman zaman Türkiye'ye gelen ABD'li uçuş kontrol ekiplerince sürdürülmüş, ancak kullanılan uçak tipi değişerek C-45H (Askeri ulaştırma hizmetlerinde kullanılan ve T-11 olarak bilinen Beechcraft yapımı bir uçaktır) olmuştur. Bu uçak da iki motorlu ve pervaneli olmasına karşın DC-3'e göre daha küçük bir modeldir.

Nihayet, 1963'te C-45H tipindeki bu uçağın ABD tarafından Türkiye'ye hibe edilmesi ile DHMİ'de ilk Türk uçuş kontrol ekibi oluşturularak Ülkemizde kendi imkanlarımız ile ilk ulusal uçuş kontrol hizmeti, 19.02.1963 tarihinde TC-KON tescil işareti verilen bu uçak ile başlamıştır. Tümü uçuş kontrol kursunu ABD'de bitiren ilk Türk uçuş kontrol ekibi üyeleri; Pilot Hasan AÇIKALIN (HKK'dan ayrılarak THY'ye geçmiş ve o tarihlerde THY'ce geçici olarak görevlendirilmiştir), Pilot Nejat HİMMETOĞLU (THY'den ayrılarak DHMİ'de kadrolu olarak görevlendirilmiştir), DHMİ kadrolu personeli Uçuş Kontrol Uzmanları Muhlis ŞENOL ve Ersen GÜVENOZ ile yine DHMİ'de görevli Uçak Bakım Teknisyeni Selahattin SAVAŞ 'dan oluşmaktaydı. 

 1967 yılında ABD'den hibe yoluyla bir de DC-3 uçağı alınmış olup, bu uçakta TC-KOL tescil/çağrı adıyla 22.08.1967'de uçuş kontrol faaliyetlerine dahil olmuştur. TC-KON  18.08.1976?da Erzurum Aşkale'de yakıt problemi nedeniyle zorunlu iniş sırasında kırım yaparak hizmet dışı kalmış, uçuş kontrol hizmetleri bir süre sadece TC-KOL ile sürdürülmüş, DHMİ'nin, 1976'da ilk kez yeni olarak 2 adet  turboprop, çift motorlu, Beechcraft Super King Air 200 (BB-122 seri no'lu TC-TAA, BB-131 seri no'lu TC-TAB) uçağı satın alması sonrasında TC-KOL 1976 sonbaharında Türk Hava Kuvvetlerine devredilmiştir.  Yeni alınan uçaklar, 1976'da ABD'den uçurularak Türkiye'ye getirilmiştir. İlk kontrol uçuşlarını 18.10.1976 günü gerçekleştirmiş ve 1994 yılına kadar da hizmette kalmışlardır. Uçaklar, 1994 yılında uçuş kontrol hizmetinden alınmış, bilahare ABD'de yerleşik Sugarland Firması'nca satın alınarak ABD'ye götürülmek üzere 26.05.1995'te Ankara/Esenboğa Havaalanından ayrılmışlardır.
 
1993'te , turbofan çift motorlu keza  2 adet yeni Cessna Citation-V ( TC-LAA, TC-LAB) uçağı, daha kesin/hassas sonuç veren Yarı Otomatik Uçuş Kontrol Sistemi (SAFIS) donanımı ile birlikte ABD'den satın alınarak uçurulmak suretiyle Türkiye'ye getirilmiş ve uçuş kontrol hizmetlerinde kullanılmaya başlanılmışlardır. 1993'te uçakların Türkiye'ye getirilmesi öncesinde, kontrol pilotları ile uçak bakım teknisyenlerinin, ABD, Kansas/Wichita'da tip eğitimi almaları sağlanmıştır. Tüm uçuş kontrol ekibi (uçuş kontrol pilotları, uçuş kontrol teknisyenleri) aynı yılın bahar aylarında New York Buffalo'daki Sierra Technologies Kuruluşunun SAFIS 9207 Modeli için düzenlediği kursa katılmış, tip eğitiminden geçen pilotlar, bu tarihten  sonra her yıl Cessna Citation-V için eğitim yenileme kursuna katılmaya başlamışlardır.

Son olarak 22 Nisan 2009 tarihinde ABD'den  satın alınan 2 adet yeni Cessna Citation XLS ( TC-LAC ve TC-LAD) uçuş kontrol uçağı ABD den uçurularak Türkiye'ye getirilmiştir. Uçaklar NSM 3000 model Tam Otomatik Uçuş Kontrol Sistemi (AFIS) ile teçhiz edilmiş olup, bu sistem Lazer Kamera ve Uyduya dayalı çalışarak, ILS CAT I-II-III, VOR, DME, NDB, RNAV, Radar, Visual Aids (PAPI,ALS) ve haberleşme sistemlerinin uçuş kontrolünü yapabilmektedir. Uçuş kontrol hizmeti halen bu uçaklarla yürütülmektedir.

Kurumumuzda görevli Uçuş kontrol ekibi personeli görevlerini  ilgili mevzuatlar dahilinde yerine  getirebilmeleri için gerekli olan Uçak tip intibak, yenileme ve bakım eğitimlerini almak üzere  Wichita - Orlando/Amerika'da ve Viyana/Avusturya'da mevcut uçuş eğitim ve bakım merkezlerine, Uçuş Kontrol Kursu Eğitimlerini almak üzere ise Oklohama/Amerika'daki eğitim merkezine  gönderilmektedir.​

App img

DHMI Mobil Uygulaması

DHMI Mobil uygulamasını ÜCRETSİZ İndirin

  • HABERLER VE
    DUYURULAR
  • İHALE İLANLARI
  • PAT SAHA DURUMU
  • DHMI TV
  • PROJELER
  • İLETİŞİM
  • ÇEK GÖNDER