Oturum Aç

Republic of Türkiye Ministry of Transport and Infrastructure

General Directorate Of State Airports Authority

88 Logo
red Logo
444 34 64

TR

Dictionary of Aviation Terms

Font Size
A

Türkçe Terim İngilizce Terim AÇIKLAMA
facility fasilite Özel bir amaç için yapılmış bina, ekipman veya üniteler.
false plot hatalı görüntü Uçağın gerçek pozisyonundan farklı bir pozisyonda radarda görünmesi.
False Replies from Undesired Interrogator Transmissions FRUIT Bir uçağın birden fazla anten tarafından sorgulanması durumunda, başka bir sorgulama nedeniyle transponder cevap sinyalinin beklenen süreden daha önce alıcıya gelmesi olayıdır.
false track hatalı iz Radar sistemindeki teknik konulardan kaynaklanan yanlışlıklar.
fasilite facility Özel bir amaç için yapılmış bina, ekipman veya üniteler.
Federal Aviation Administration Federal Havacılık İdaresi Sorumluluğu sivil havacılık güvenliği olan kurum, Amerikan hükümetinin bir parçası olarak 1958 yılında kurulmuştur. Fonksiyonları; ulusal savunma gereklerini ve güvenliği göz önüne alarak sivil havacılığın düzenlenmesi, yeni teknolojiler kullanarak havacılığın geliştirilmesi, sivil ve askeri uçakların kontrolünün ortak bir sistemde yapılması, ulusal hava sahası sistemi konusunda yapılan araştırmalar ve ticari uzay taşımacılığının düzenlenmesidir.
Federal Havacılık İdaresi Federal Aviation Administration Sorumluluğu sivil havacılık güvenliği olan kurum, Amerikan hükümetinin bir parçası olarak 1958 yılında kurulmuştur. Fonksiyonları; ulusal savunma gereklerini ve güvenliği göz önüne alarak sivil havacılığın düzenlenmesi, yeni teknolojiler kullanarak havacılığın geliştirilmesi, sivil ve askeri uçakların kontrolünün ortak bir sistemde yapılması, ulusal hava sahası sistemi konusunda yapılan araştırmalar ve ticari uzay taşımacılığının düzenlenmesidir.
ferry flight boş uçuş Bir uçağın yolcu ve yük taşımaksızın uçurulması.
filed flight plan dosyalanmış uçuş planı Pilot ya da onun yasal temsilcisi tarafından ATS ünitesinde doldurulan, sonradan yapılmış değişiklikleri içermeyen plana denir.
filled flight plan doldurulmuş uçuş planı Pilot veya şirket temsilcisi tarafından uçuştan önce ATS ünitesine verilmek üzere doldurulan uçuşla ilgili ayrıntıları içeren plan.
filler filler 200 mm altında kalan malzeme (asfalt için ).
filler filler 200 mm altında kalan malzeme (asfalt için ).
filling ground dolgu zemin Suni olarak sıkıştırılmamış zeminler.
filling ground compressed with vibration cylinder vibrasyonlu silindirle sıkıştırılmış dolgu zemin Zemin emniyet gerilmesi 1,0- 1,5 kg/cm² olan zeminler.
filo fleet İşletmecinin kendi malı veya kiraladığı tüm hava araçlarının adet ve tip olarak ifadesidir.
final final Aletli veya görerek yaklaşma yapan bir uçağın iniş için pisti karşıladığı hat.
final final Aletli veya görerek yaklaşma yapan bir uçağın iniş için pisti karşıladığı hat.
final approach son yaklaşma Belirlenmiş bir son yaklaşma fix’i ya da belirlenmemiş ise herhangi bir nokta ya da fix’ten başlayan aletle yaklaşma usulünün bir parçası olarak; a) Belirlenmiş ise son kaide dönüşünün (procedure turn), esas dönüşün (base turn) bitiminde ya da racetrack usulünde inbound başa dönüşünde ya da, b) Yaklaşma usulünde belirtilen son yaklaşma başına intercept olunan noktada başlar. Havaalanı civarında; (a) İnişin gerçekleştirileceği ya da (b) Pas geçme yönteminin başlayacağı noktada sona erer.
final approach and take-off area son yaklaşma ve kalkış alanı (FATO) Havada asılı kalmaya veya inişe yönelik yaklaşma manevrasının son aşamasının üzerinde tamamlandığı ve kalkış manevrasının başlatıldığı belirli bir alan.
final approach course son yaklaşma hattı Aletli yaklaşma yapan bir uçağın pisti karşılamasını sağlayan hat.
final approach fix son yaklaşma fiksi Yayınlanmış aletli alçalma usulünün başladığı nokta.
final approach segment son yaklaşma bölümü Üç boyutlu geometrik bir yolu tanımlayan ve uçakların son yaklaşmada uçuşuna devam etmesi beklenen düz bir hat.
final set priz bitme süresi Beton karılırken suyun çimentoya temas ettiği andan itibaren betondan elenerek ayrılmış olan harcın, çapı 6,175 mm olan bir sondanın daldırılmasına karşı 3,5 n/mm2’lik bir mukavemet kazanmasına kadar geçen süre.
fine aggregate ince agrega En büyük agrega tane çapının 4 mm’den küçük veya eşit olduğu agregaya verilen ad.
fineness modulus incelik modülü Agrega gradasyon özelliği hakkında bilgi sağlayan ampirik bir sayısal değerdir.
finisher finişer Asfaltın son işlemini yapan makine.
finişer finisher Asfaltın son işlemini yapan makine.
fixed light sabit ışık Sabit bir noktadan bakıldığında sabit şiddette görünen bir ışık.
Flashing Kapasitör Deşarj Işıkları Meteorolojik şartların olumsuz olduğu bölgelerde eşikten itibaren 300 metreden sonraki 600 metrelik kısımda yer alan yaklaşma merkez hattı ışıklarının takviye edildiği beyaz renkli ışık sistemleridir. Dıştaki ışıktan başlayarak, eşik tarafında bulunan en içteki ışığa kadar, saniyede 2 defa sıralı olarak, zincir şeklinde yanıp sönerler. Yaklaşma ışık sisteminden bağımsız olarak çalışır.
fleet filo İşletmecinin kendi malı veya kiraladığı tüm hava araçlarının adet ve tip olarak ifadesidir.
flexible use of airspace (FUA) hava sahasının esnek kullanımı Hava sahasının yalnız askeri veya sivil amaçlar için değil, kullanıcının belirleyici olması temel prensibine uygun hale getirilmesi amaçlanmıştır.
flexural-tensile strenght eğilme-gerilme dayanımı Bu deney, üç noktadan yüklenen basit kiriş ile betonun eğilme gerilme dayanımının belirlenmesini kapsar.
flight uçuş Aynı uçuş numarasıyla yapılan uçuş safhalarının sayısı veya uçuş safhasındaki bir uçağın hareketidir.
flight check/calibration uçuş kontrol Konulmuş toleransları karşılayıp karşılamadığını belirlemek amacıyla bir seyrüsefer yardımcısının uçuşta araştırılması.
flight crew uçuş ekibi Hava aracının sevk ve idaresinden sorumlu pilotlar ve uçuş mühendisleri ile hizmetlerden sorumlu kabin memurlarıdır.
flight crew member uçuş mürettebat üyesi Uçuş esnasında bir uçağın harekatı için gerekli görevleri üstlenmiş lisanslı bir mürettebat üyesi.
flight crew member uçuş ekibi üyesi Uçuş esnasında bir hava aracının operasyonundan sorumlu lisanslı personele denir.
flight data uçuş verisi Uçakların karşılaşmalarının belirlenip, kontrolörün önceden planlama yapmasına imkan sağlayan uçuşla ilgili genel bilgileri kapsar.
flight data processing system (FDPS) uçuş veri eşleme sistemi Uçuş planlarından gelen bilgilerin kullanımıyla, hava trafik kontrolörlerinin strip alma, radarda etiket takibi, ulusal savunma gereklilikleri vb. konularında etkin olarak kullanabilecekleri bir sistem.
flight data recorder (FDR) uçuş veri kayıt sistemi Bir uçuş hakkındaki gerekli parametre ve teknik bilgileri kayıt eden cihazdır.
flight duration (block time) uçuş süresi (blok süre) Bir hava aracının kalkış yapmak maksadıyla, kendi gücü ile veya harici bir güç uygulanmak suretiyle ilk hareketine başlama anından, uçuşun veya görevin sonunda tam olarak durarak yolcu, yük veya diğer muhteviyatı indirme ve/ veya bindirme amacıyla kendisine tahsis edilen park yerine gelme anına kadar geçen toplam süredir.
flight engineer uçuş mühendisi Uçuş işletme el kitapları gereğince hava aracında bulunması ve pilotlardan başka kokpitte görev yapması gerekli olan sertifikalı personeldir
Flight Inspection Pilot Uçuş Kontrol Pilotu Uçuş Kontrol Pilotu.
flight information center (FIC) uçuş bilgi merkezi İkaz hizmeti ve uçuş bilgi hizmeti sağlamak üzere oluşturulmuş üniteye FIC denir.
flight information service (FIS) uçuş bilgi servisi Uçuşların verimli ve güvenli bir şekilde olması için, yararlı bilgi ve tavsiye verme amacıyla kurulan bir hizmet birimi.
flight level (FL) uçuş seviyesi 1013.25hPa’lık referans basınç yüzeyi ile ilişkili olarak belirlenmiş sabit atmosferik basınç yüzeyleridir. Bu yüzeyler birbirlerinden, belirlenmiş (sabit) basınç aralıkları ile ayrılır.
flight operation uçuş harekatı Planlanmış bir uçuş için uçuş ekibinin hava aracına bindiği andan motorlarını durdurarak hava aracını sorumlulara teslim ettiği ana kadar geçen süre içindeki tüm faaliyetleridir.
flight plan (FPL) uçuş planı Bir hava aracının tasarlanan uçuşuna ya da uçuşun bir bölümüne ilişkin olarak hava trafik hizmet birimlerine sağlanan özel formatlı bilgi.
flight plan data uçuş planı verisi Uçak çağrı adı, iniş-kalkış meydanları, planlanan uçuş seviyesi, planlanan uçuş rotası, tahmini varış zamanı gibi bilgilerin genel terimle ifade edilmesi.
flight position monitor uçuş pozisyonu monitörü (izleme sistemi) Hava trafik kontrolörüne uçuş aşamasındaki rota değişikliklerini görme, müdahale etme, gerektiğinde tavsiyede bulunma imkanı sağlayan bir sistem.
flight recording device uçuş kayıt cihazı Hava aracı üzerinde takılı bulunan kaza ve olayların soruşturulmasında yardımcı olarak kullanılan her tip kayıt cihazıdır.
flight simulator uçuş simülatörü Belirli bir hava aracı tipinin kokpitindeki mekanik, elektrik, elektronik ve benzeri hava aracı sistem kontrol fonksiyonlarını ve uçuş ekibi üyelerinin ortamını aynen yansıtan ve hava aracı tipinin performans ve uçuş özelliklerinin gerçeğindeki gibi uygulandığı cihazdır.
flight visibility uçuş görüşü/rüyeti Uçuştaki bir uçağın pilot mahallinden ileriye doğru görüş mesafesi.
flight visibility uçuş rüyeti Uçuştaki hava aracının kokpitinden ileriye doğru olan görüş mesafesidir.
flow control akış kontrolü Sektörler arası bilgi akışının kontrolünü sağlar.
follow-me takip - et aracı Yön, hız ve zaman gibi verileri göz önüne alarak belirlenen bir konumdan ilerleyerek konum tahmin ederek yapılan seyrüsefer.
follow-me takip - et aracı PAT sahalarında yönlendirme ve kontrol hizmetlerinde kullanılan özel donanımlı araç.
foreign air carrier yabancı hava taşıyıcısı Herhangi bir yabancı devlet otoritesinden işletme ruhsatı almış bulunan işletmeciler.
foreign object damage (FOD) yabancı madde hasarı Havaalanı veya havayolu personeli ile uçakların zarar görebileceği, uçağa veya yakın çevresine ait olmayan nesnedir.
fork lift fork lift Yüklerin istiflenmesinde ve kısa mesafe taşınmalarında kullanılan, yükü kaldırma/indirme, ayrıca taşıma özelliğine sahip olan özel donanımlı araç.
fork lift fork lift Yüklerin istiflenmesinde ve kısa mesafe taşınmalarında kullanılan, yükü kaldırma/indirme, ayrıca taşıma özelliğine sahip olan özel donanımlı araç.
formation flight kol uçuşu Bir pilotun liderliğinde birden çok uçağın birlikte gerçekleştirdikleri uçuş.
fosseptik aracı septic tank Uçaklardan fosseptiğin boşaltılarak götürülmesi için kullanılan özel donanımlı araç.
frangible object kırılabilir cisim Darbe anında, uçağa minimum tehlike oluşturacak şekilde kırılması, eğilmesi veya esnemesi öngörülen düşük kütleli bir cisim.
frangilibilty kırılabilirlik Arzu edilen bir yüke kadar dayanabilecek yapısal bütünlükte ve sertlikte olan; daha büyük bir yükte uçaklara en az derecede zarar verebilecek şekilde eğilip, bükülen veya kırılabilen nitelikteki bir cisim özelliğidir.
freight forwarder taşıma işleri komisyoncusu Bütün taşıma türlerinde; sevkiyat, dağıtım, depolama, gümrükleme ve sigorta hizmetlerini gerçekleştiren, aktif bir işletme ağına sahip olan ve anahtar teslimi lojistik hizmeti veren organizatör kuruluş. Ücret karşılığında kendi adına ve bir müvekkil hesabına eşya taşımayı meslek edinmiş olan kuruluş (Türk Ticaret Kanunu Md:808)
frekans bandı. kapı tipi metal arama dedektörü walk through metal detector Güvenlik kontrol noktalarında veya gerekli görülen diğer yerlerde, yolcu ve personelin geçişlerinde güvenlik taramasının yapılabilmesi amacıyla, sadece metale duyarlı olan detektörü.
frenleme (İyi, Orta, Zayıf, Hiç) breaking action (Good, Fair,PoorNil) Pilota havaalanı hareket sahası üstündeki frenleme derecesini, koşullarını belirten rapor.
fresh concrete yaş beton Beton agregaları, çimento, su ve katkı maddeleri karıştırıldıktan sonra döküme hazır hale getirilmiş taze beton.
frost resistance don dayanımı Bu deney; agreganın don ve çözülmelerde ufalanmaya karşı dayanıklılığının belirlenmesine ve değişen hava şartlarında agreganın göstereceği dayanımın tesbitine yöneliktir.
FRUIT False Replies from Undesired Interrogator Transmissions Bir uçağın birden fazla anten tarafından sorgulanması durumunda, başka bir sorgulama nedeniyle transponder cevap sinyalinin beklenen süreden daha önce alıcıya gelmesi olayıdır.
fuel dumping havada yakıt boşaltma İniş için tehlike teşkil edebilecek fazla yakıtın boşaltılması.
fuel hydrant yakıt hidrantı Uçağa hızlı ve yüksek miktarda yakıt ikmal edebilmek üzere kurulmuş yer altı yakıt boru sistemi.
fuel remaining mevcut yakıt Uçakta bulunan mevcut yakıt miktarı.
full emergency standby point tam acil bekleme noktası Tehlikenin önemli boyutlara ulaşması halinde kurtarma ve yangınla mücadele ekiplerinin uçak cinsine bağlı olarak pist kenarlarında önceden seçilerek hazırlıklı olarak beklediği yerlerdir.