| obstacle |
mania |
a) Uçakların yüzey hareketi için öngörülen bir alanda bulunan; veya b) uçuş halindeki uçakların korunması için öngörülen belirli bir yüzey üzerinde uzanan; veya c) bu tanımlanmış yüzeylerin dışında duran ve hava seyrüseferi için tehlike olarak belirlenmiş tüm sabit (ister geçici olsun isterse daimi) ve hareketli cisimler veya bunların parçaları. |
| obstacle free zone |
maniadan arındırılmış bölge |
İç yaklaşma yüzeyi, iç geçiş yüzeyi, temkinli iniş yüzeyi, ve şerit sahanın, bu yüzeylerle sınırlanmış bölümü üzerinde, seyrüsefer amacıyla monte edilmiş, kırılabilir hafif kitlelerin dışındaki sabit maniaların ihlal etmediği hava sahasıdır. |
| obstruction light |
mania ışıkları |
Varolan maniaya pilotun dikkatini çekmek için genellikle kırmızı veya beyaz renkli bir lamba ya da lamba grubunun mania teşkil eden doğal arazi yapılarının ya da nesnelerin en yüksek yerine yerleştirilmiş olduğunu ifade eder. Maniaların da gece ve gündüz için işaretlenmesi gerekir. Yüksekliği 150 m`yi aşan maniada dakikada 40-60 defa çakan BEYAZ renkli, şiddeti yüksek ışıktır. Yüksekliği 45 m`yi aşan maniada dakikada 20-60 defa çakan KIRMIZI renkli, orta şiddetli ışıktır. Yüksekliği 45 m`nin altında maniada daima yanan KIRMIZI renkli, alçak şiddetli ışıktır. Araçların üzerine SARI ya da MAVİ renkli yanıp döner ışıklar tesis edilir. |
| oceanic airspace |
okyanus hava sahası |
ICAO’ nun okyanus ayırmalarının ve süreçlerinin uygulandığı uluslararası hava sahası olarak kabul edilen dünya üzerindeki okyanusların üzerindeki hava sahalarını ifade eder. Bu sahalar içinde hareket eden trafiklerin sorumluluğu coğrafi olarak uçağın yakın olduğu ve gerekli hizmeti verebilecek donanımı olan ülkelere dağıtılır. |
| off course |
yol dışı |
Uçağın rapor ettiği pozisyonun veya radarda görüldüğü noktanın, hava trafik kontrol ünitesinin uçağı serbest kıldığı yol dışında olması durumunu ifade eder. |
| off-route vector |
yol dışına vektör |
Uçağın manialardan korunması sağlanarak, hava trafik kontrol ünitesi tarafından önceden serbest kılındığı yol dışına vektör edilmesini ifade eder. |
| okyanus hava sahası |
oceanic airspace |
ICAO’ nun okyanus ayırmalarının ve süreçlerinin uygulandığı uluslararası hava sahası olarak kabul edilen dünya üzerindeki okyanusların üzerindeki hava sahalarını ifade eder. Bu sahalar içinde hareket eden trafiklerin sorumluluğu coğrafi olarak uçağın yakın olduğu ve gerekli hizmeti verebilecek donanımı olan ülkelere dağıtılır. |
| olay |
incident |
Hava aracının uçuş harekatı esnasında uçuş emniyetini etkileyen veya etkileyebilecek olan kazadan başka her türlü durumdur. SHY-5`e göre: Kaza ile sonuçlanmayan, ancak uçuş emniyetini etkileyen veya etkileme ihtimali bulunan, hava aracı ve kullanılmakta olan hava seyrüsefer sisteminde yaşanan bir kesinti, eksiklik veya bozukluk ile hava aracının operasyonu ve hava trafik yönetim hizmetlerinin sağlanması ile ilgili tüm olayları ve olağan dışı durumlardır. |
| on- course |
yol hattı üzerinde |
Uçağın tam olarak yol merkez hattı üzerinde olduğunu ifade eder. Radar yaklaşması yapan pilot için son yaklaşma hattı üzerinde olduğu bilgisini ifade eder. |
| onay (SHY-5?e göre) |
--- |
ATSEP lisanslı personelin haiz olduğu derecelerin vermiş olduğu ayrıcalıkların uygulanabilirliğini belirten ifadedir. |
| onaylama |
acknowledgement |
"Mesajımı aldığınla ve mesajı anladığınla ilgili beni bilgilendir."(Kontrolörün durumdan haberdar olması veya uyarılması için özel durumlarda gönderilen, uyarı veya hatırlatma mesajı.) |
| onaylayıcı personel |
--- |
Yapılan bakımın SHY 145-01 yönetmeliği şartlarına uygun olarak tamamlandığını belgelemek üzere hava aracı veya komponentin bakım çıkışından sorumlu personeldir. |
| onaylı eğitim |
--- |
SHGM tarafından onaylı, özel bir müfredat ve gözetim altında yürütülen eğitimdir. |
| onaylı temel eğitim kursu |
--- |
SHY-66`da gerekli görülen bakım deneyim süresinin azaltılmasını sağlayacak düzeyde eğitim ve deneyim vermek üzere tasarlanmış bir bakım eğitimi kursudur. |
| on-line data interchange (OLDI) |
online veri değişimi |
İlgili birimler arasında, belirli bir protokolle bilgi alışverişini sağlamak amacıyla kurulmuş on-line bağlantıdır. |
| on-line input |
veri giriş bağlantısı |
Güncel operasyonel çevreyle direkt bağlantılı olarak sisteme ya da uygulamaya bilgi girişi sağlanmasıdır. |
| online veri değişimi |
on-line data interchange (OLDI) |
İlgili birimler arasında, belirli bir protokolle bilgi alışverişini sağlamak amacıyla kurulmuş on-line bağlantıdır. |
| on-the-job training (OJT) |
işbaşı eğitimi |
Seçilmiş bir eğitmen gözetiminde işin gerektirdiği özellikler ile kişinin yeteneklerinin uyumluluğunu sağlamak için yapılan pratik eğitim. |
| on-the-job training instructor (OJTI) |
işbaşı eğitimi sorumlusu |
Operasyonel bir ortamda eğitim sorumluluğunu alabilecek ilgili otorite tarafından yetkilendirilmiş personel. |
| operasyonel el kitabı ? part B |
operations manual – part B |
Uçuş operasyonunun standartlarını uçak tipine göre belirleyen el kitabıdır. |
| operasyonel personel |
operational staff |
Hava trafik kontrolörleri, uçuş bilgi yardımcıları, uçuş yöneticileri ve hava trafik hizmetleri destek personelini kapsayan çalışma grubudur.
|
| operation control |
Harekat Kontrol |
Harekat Kontrol
|
| operation manuel |
uçuş operasyon el kitabı |
Uçuş operasyonunu belirleyen el kitabıdır. |
| operational staff |
operasyonel personel |
Hava trafik kontrolörleri, uçuş bilgi yardımcıları, uçuş yöneticileri ve hava trafik hizmetleri destek personelini kapsayan çalışma grubudur. |
| operations manual – part B |
operasyonel el kitabı ? part B |
Uçuş operasyonunun standartlarını uçak tipine göre belirleyen el kitabıdır. |
| optional approach |
tercihli yaklaşma |
Pilot tarafından talep edilir ve uygulanır. Bunun sonucunda pilot "touch-and-go" (teker koyup kalkma), missed approach (pas geçme), low approach (alçak geçiş) "stopand- go" (duruş - kalkış) veya full stop landing (İnişten sonra durma) amaçlı yaklaşma yapabilir. |
| orta frekans |
medium frequency |
300 kHz ile 3 MHz arasındaki frekans aralığı. |
| orta marker |
middle marker |
Yüksekliği piste göre 200 feet olan ILS süzülüş hattının ortasında belirlenmiş bir noktadaki marker vericisidir. |
| ortak display sistem |
common display system |
Tüm radar bilgi işlem ağının status bilgilerini görüntüleyen display. |
| ortak nokta |
common point |
Bir ya da daha fazla uçağın, ilgili ATC otoritesince, rapor etmesi istenen nokta. |
| ortalama hava trafik akış yönetim birimi |
average air traffic flow management unit |
Kalkışlardaki toplam gecikmeler/ toplam uçuşlar oranını tespit etmek amacıyla kurulan ünite. |
| orthometric height |
ortometrik yükseklik |
Genel olarak bir MSL yüksekliği olarak gösterilen, bir noktanın geoide göre yüksekliği. |
| ortometrik yükseklik |
orthometric height |
Genel olarak bir MSL yüksekliği olarak gösterilen, bir noktanın geoide göre yüksekliği. |
| otomatik bağımlı gözetim |
automatic dependent surveillance (ADS) |
Uçağın on-board seyrüsefer sistemleri ile pozisyon belirleme sistemlerinden elde ettiği kimlik bilgisi, dört boyutlu pozisyon bilgisi ve ilave diğer bilgilerin de içinde olduğu verilerin bir veri hattı aracılığıyla yayınlandığı bir gözetim tekniğidir. |
| otomatik bağımlı gözetim-sözleşme |
automatic dependent surveillance-contract (ADS-C) |
Uçağın, aviyoniklerinden ve pozisyon belirleme sistemlerinden elde ettiği verilerin, sadece bir yer istasyonuna (noktadan-noktaya haberleşme) iletildiği gözetim tekniğidir. |
| otomatik bağımlı gözetim-yayın |
automatic dependent surveillance-broadcast (ADS-B) |
Herhangi bir yer/hava kullanıcısının ihtiyaç duyacağı pozisyon, iz ve yer hızı vb. bilgilerin bir yayın modu veri hattı aracılığıyla belli aralıklarla iletimini sağlayan bir gözetim uygulamasıdır. |
| otomatik hava gözlem sistemi |
automatic weather observing system (AWOS) |
Belirlenmiş zaman aralıklarında çeşitli sensörler yardımıyla hava şartlarını ölçen, kaydeden ve pilotlara iletilmek üzere bir bilgisayara gönderen sistem. |
| otomatik iniş |
autolanding |
Görüşün iniş için limitlerin altında olduğu, konvansiyonel metotlarla inişin sağlanamayacağı durumlarda, bu konuda özel eğitim almış pilotlar tarafından güvenli ve etkin bir inişin sağlanması için kullanılan sistem. |
| otomatik terminal bilgi hizmeti |
automatic terminal information service (ATIS) |
24 saat ya da belirlenmiş farklı aralıklarla inen / kalkan hava araçları için sağlanan güncel, periyodik meteorolojik ve operasyonel bilgileri otomatik olarak sağlayan hizmet. |
| otomatik yön bulma sistemi |
automatic direction finding system |
Hemen hemen en eski seyrüsefer yardımcı cihazlarındandır. Atmosferik hadiselerden kolayca etkilenmeleri ve düşük menzillere sahip olmaları sebebiyle yerlerini daha gelişmiş cihazlara bırakmışlardır. (COR, LORAN, GPS gibi) |
| otorite |
authority |
Bir dokümanın ortaya çıkarılması veya değiştirilmesi ile sorumlu kişi. |
| outer marker (OM) |
dış marker |
Pist sonundan 5-7 mil uzaklığa yerleştirilen seyrüsefer yardımcı cihazı. |
| overflight |
transit (üst geçiş) uçuş |
Bir hava aracının bir ülke hava sahasını, herhangi bir yere inmeksizin katetmesidir. |
| owning carrier |
sahip konumundaki taşıyıcı |
Bir birim yükleme aracı (ULD)’nın sahibi ya da kiralayanı olan taşıyıcı. |
