| mania |
obstacle |
a) Uçakların yüzey hareketi için öngörülen bir alanda bulunan; veya b) uçuş halindeki uçakların korunması için öngörülen belirli bir yüzey üzerinde uzanan; veya c) bu tanımlanmış yüzeylerin dışında duran ve hava seyrüseferi için tehlike olarak belirlenmiş tüm sabit (ister geçici olsun isterse daimi) ve hareketli cisimler veya bunların parçaları. |
| maniadan arındırılmış bölge |
obstacle free zone |
İç yaklaşma yüzeyi, iç geçiş yüzeyi, temkinli iniş yüzeyi, ve şerit sahanın, bu yüzeylerle sınırlanmış bölümü üzerinde, seyrüsefer amacıyla monte edilmiş, kırılabilir hafif kitlelerin dışındaki sabit maniaların ihlal etmediği hava sahasıdır. |
| mania ışıkları |
obstruction light |
Varolan maniaya pilotun dikkatini çekmek için genellikle kırmızı veya beyaz renkli bir lamba ya da lamba grubunun mania teşkil eden doğal arazi yapılarının ya da nesnelerin en yüksek yerine yerleştirilmiş olduğunu ifade eder. Maniaların da gece ve gündüz için işaretlenmesi gerekir. Yüksekliği 150 m`yi aşan maniada dakikada 40-60 defa çakan BEYAZ renkli, şiddeti yüksek ışıktır. Yüksekliği 45 m`yi aşan maniada dakikada 20-60 defa çakan KIRMIZI renkli, orta şiddetli ışıktır. Yüksekliği 45 m`nin altında maniada daima yanan KIRMIZI renkli, alçak şiddetli ışıktır. Araçların üzerine SARI ya da MAVİ renkli yanıp döner ışıklar tesis edilir. |
| okyanus hava sahası |
oceanic airspace |
ICAO’ nun okyanus ayırmalarının ve süreçlerinin uygulandığı uluslararası hava sahası olarak kabul edilen dünya üzerindeki okyanusların üzerindeki hava sahalarını ifade eder. Bu sahalar içinde hareket eden trafiklerin sorumluluğu coğrafi olarak uçağın yakın olduğu ve gerekli hizmeti verebilecek donanımı olan ülkelere dağıtılır. |
| yol dışı |
off course |
Uçağın rapor ettiği pozisyonun veya radarda görüldüğü noktanın, hava trafik kontrol ünitesinin uçağı serbest kıldığı yol dışında olması durumunu ifade eder. |
| yol dışına vektör |
off-route vector |
Uçağın manialardan korunması sağlanarak, hava trafik kontrol ünitesi tarafından önceden serbest kılındığı yol dışına vektör edilmesini ifade eder. |
| oceanic airspace |
okyanus hava sahası |
ICAO’ nun okyanus ayırmalarının ve süreçlerinin uygulandığı uluslararası hava sahası olarak kabul edilen dünya üzerindeki okyanusların üzerindeki hava sahalarını ifade eder. Bu sahalar içinde hareket eden trafiklerin sorumluluğu coğrafi olarak uçağın yakın olduğu ve gerekli hizmeti verebilecek donanımı olan ülkelere dağıtılır. |
| incident |
olay |
Hava aracının uçuş harekatı esnasında uçuş emniyetini etkileyen veya etkileyebilecek olan kazadan başka her türlü durumdur. SHY-5`e göre: Kaza ile sonuçlanmayan, ancak uçuş emniyetini etkileyen veya etkileme ihtimali bulunan, hava aracı ve kullanılmakta olan hava seyrüsefer sisteminde yaşanan bir kesinti, eksiklik veya bozukluk ile hava aracının operasyonu ve hava trafik yönetim hizmetlerinin sağlanması ile ilgili tüm olayları ve olağan dışı durumlardır. |
| yol hattı üzerinde |
on- course |
Uçağın tam olarak yol merkez hattı üzerinde olduğunu ifade eder. Radar yaklaşması yapan pilot için son yaklaşma hattı üzerinde olduğu bilgisini ifade eder. |
| acknowledgement |
onaylama |
"Mesajımı aldığınla ve mesajı anladığınla ilgili beni bilgilendir."(Kontrolörün durumdan haberdar olması veya uyarılması için özel durumlarda gönderilen, uyarı veya hatırlatma mesajı.) |
| online veri değişimi |
on-line data interchange (OLDI) |
İlgili birimler arasında, belirli bir protokolle bilgi alışverişini sağlamak amacıyla kurulmuş on-line bağlantıdır. |
| veri giriş bağlantısı |
on-line input |
Güncel operasyonel çevreyle direkt bağlantılı olarak sisteme ya da uygulamaya bilgi girişi sağlanmasıdır. |
| on-line data interchange (OLDI) |
online veri değişimi |
İlgili birimler arasında, belirli bir protokolle bilgi alışverişini sağlamak amacıyla kurulmuş on-line bağlantıdır. |
| işbaşı eğitimi |
on-the-job training (OJT) |
Seçilmiş bir eğitmen gözetiminde işin gerektirdiği özellikler ile kişinin yeteneklerinin uyumluluğunu sağlamak için yapılan pratik eğitim. |
| operations manual – part B |
operasyonel el kitabı ? part B |
Uçuş operasyonunun standartlarını uçak tipine göre belirleyen el kitabıdır. |
| operational staff |
operasyonel personel |
Hava trafik kontrolörleri, uçuş bilgi yardımcıları, uçuş yöneticileri ve hava trafik hizmetleri destek personelini kapsayan çalışma grubudur. |
| uçuş operasyon el kitabı |
operation manuel |
Uçuş operasyonunu belirleyen el kitabıdır. |
| operasyonel personel |
operational staff |
Hava trafik kontrolörleri, uçuş bilgi yardımcıları, uçuş yöneticileri ve hava trafik hizmetleri destek personelini kapsayan çalışma grubudur.
|
| operasyonel el kitabı ? part B |
operations manual – part B |
Uçuş operasyonunun standartlarını uçak tipine göre belirleyen el kitabıdır. |
| tercihli yaklaşma |
optional approach |
Pilot tarafından talep edilir ve uygulanır. Bunun sonucunda pilot "touch-and-go" (teker koyup kalkma), missed approach (pas geçme), low approach (alçak geçiş) "stopand- go" (duruş - kalkış) veya full stop landing (İnişten sonra durma) amaçlı yaklaşma yapabilir. |
| medium frequency |
orta frekans |
300 kHz ile 3 MHz arasındaki frekans aralığı. |
| middle marker |
orta marker |
Yüksekliği piste göre 200 feet olan ILS süzülüş hattının ortasında belirlenmiş bir noktadaki marker vericisidir. |
| common display system |
ortak display sistem |
Tüm radar bilgi işlem ağının status bilgilerini görüntüleyen display. |
| common point |
ortak nokta |
Bir ya da daha fazla uçağın, ilgili ATC otoritesince, rapor etmesi istenen nokta. |
| average air traffic flow management unit |
ortalama hava trafik akış yönetim birimi |
Kalkışlardaki toplam gecikmeler/ toplam uçuşlar oranını tespit etmek amacıyla kurulan ünite. |
| ortometrik yükseklik |
orthometric height |
Genel olarak bir MSL yüksekliği olarak gösterilen, bir noktanın geoide göre yüksekliği. |
| orthometric height |
ortometrik yükseklik |
Genel olarak bir MSL yüksekliği olarak gösterilen, bir noktanın geoide göre yüksekliği. |
| automatic dependent surveillance (ADS) |
otomatik bağımlı gözetim |
Uçağın on-board seyrüsefer sistemleri ile pozisyon belirleme sistemlerinden elde ettiği kimlik bilgisi, dört boyutlu pozisyon bilgisi ve ilave diğer bilgilerin de içinde olduğu verilerin bir veri hattı aracılığıyla yayınlandığı bir gözetim tekniğidir. |
| automatic dependent surveillance-contract (ADS-C) |
otomatik bağımlı gözetim-sözleşme |
Uçağın, aviyoniklerinden ve pozisyon belirleme sistemlerinden elde ettiği verilerin, sadece bir yer istasyonuna (noktadan-noktaya haberleşme) iletildiği gözetim tekniğidir.
|
| automatic dependent surveillance-broadcast (ADS-B) |
otomatik bağımlı gözetim-yayın |
Herhangi bir yer/hava kullanıcısının ihtiyaç duyacağı pozisyon, iz ve yer hızı vb. bilgilerin bir yayın modu veri hattı aracılığıyla belli aralıklarla iletimini sağlayan bir gözetim uygulamasıdır. |
| automatic weather observing system (AWOS) |
otomatik hava gözlem sistemi |
Belirlenmiş zaman aralıklarında çeşitli sensörler yardımıyla hava şartlarını ölçen, kaydeden ve pilotlara iletilmek üzere bir bilgisayara gönderen sistem. |
| autolanding |
otomatik iniş |
Görüşün iniş için limitlerin altında olduğu, konvansiyonel metotlarla inişin sağlanamayacağı durumlarda, bu konuda özel eğitim almış pilotlar tarafından güvenli ve etkin bir inişin sağlanması için kullanılan sistem. |
| automatic terminal information service (ATIS) |
otomatik terminal bilgi hizmeti |
24 saat ya da belirlenmiş farklı aralıklarla inen / kalkan hava araçları için sağlanan güncel, periyodik meteorolojik ve operasyonel bilgileri otomatik olarak sağlayan hizmet. |
| automatic direction finding system |
otomatik yön bulma sistemi |
Hemen hemen en eski seyrüsefer yardımcı cihazlarındandır. Atmosferik hadiselerden kolayca etkilenmeleri ve düşük menzillere sahip olmaları sebebiyle yerlerini daha gelişmiş cihazlara bırakmışlardır. (COR, LORAN, GPS gibi) |
| authority |
otorite |
Bir dokümanın ortaya çıkarılması veya değiştirilmesi ile sorumlu kişi.
|
| dış marker |
outer marker (OM) |
Pist sonundan 6-11 km uzaklığa yerleştirilen seyrüsefer yardımcı cihazı. |
| transit (üst geçiş) uçuş |
overflight |
Bir hava aracının bir ülke hava sahasını, herhangi bir yere inmeksizin katetmesidir. |
| sahip konumundaki taşıyıcı |
owning carrier |
Bir birim yükleme aracı (ULD)’nın sahibi ya da kiralayanı olan taşıyıcı. |
