| aerodrome referance field length |
uçağa göre meydan uzunluğu |
Bir uçağın; durgun hava, 0 pist eğimi, deniz seviyesi ve standart atmosfer şartlarında azami kalkış kitlesi ile kalkabileceği en az pist uzunluğu. |
| aircraft identification |
uçağın tanımlanması |
Belirlenmiş koşullara göre bir uçağın karşılıklı iletişim ile hava trafik hizmeti verebilmek amacıyla tanımlanması. |
| aircraft/airplane |
uçak |
Havadan ağır, motor gücü ile seyreden kara, deniz veya kara ve denize inip kalkabilen hava aracıdır. |
| hold baggage |
uçak altı bagaj |
Bir hava aracının yük bölümünde taşınan bagajlar. |
| aircraft confliction |
uçak çakışmaları |
Belirlenmiş minimum ayırma kriterlerinin altında, uçaklar arasında meydana gelen karşılaşmalar. |
| tow-car |
uçak itme/çekme aracı |
Uçakların itilmesi/çekilmesi işlerinde kullanılan özel donanımlı araç. |
| aircraft accident area |
uçak kaza kırım bölgesi |
Hareket sahaları ve yakınlarında uçak kazasının meydana geldiği bölgedir. |
| aircraft accident |
uçak kazası |
Uçağın çalışması sırasında, herhangi bir insanın ölmesi veya ciddi bir şekilde yaralanması ya da uçağın hasar görmesi ile sonuçlanan kazadır. |
| aircraft incident |
uçak kırımı |
Uçağın çalışması ile ilgili olarak, düzeltilmediği takdirde güvenliği etkileyebilecek olan vakadır; kaza değildir. Kırım, bir kişinin ciddi bir şekilde yaralanması ile veya uçağın ciddi bir şekilde hasar görmesi ile sonuçlanmaz. |
| landing card |
uçak mürettabatı belgesi |
Uluslararası hava nakil vasıtalarında uçucu personel olarak görev yapanlara ilgili otorite tarafından tanzim edilen ve görevleri süresince hava hudut kapılarından giriş ve çıkışlarını sağlayan pasaport yerine geçerli belgedir. |
| aircraft stand |
uçak park yeri |
Bir apron üzerinde, bir uçağın park etmesi için kullanılmak üzere öngörülen belirli bir alan. |
| aeroplane reference field length |
uçak referans baz uzunluğu |
Sertifikalandırma otoritesi tarafından öngörülen ilgili uçak uçuş el kitabında veya uçak imalatçısının muadil verilerinde yer alan, maksimum onaylı kalkış kütlesinde, deniz seviyesinde, standart atmosfer koşullarında, sakin hava ve sıfır pist eğimi şartlarında kalkış için gereken minimum baz uzunluğu. Baz uzunluğu, uygulanabilir olduğu taktirde uçaklar için dengelenmiş baz uzunluğu, veya diğer durumlarda kalkış mesafesi anlamındadır. |
| aircraft classification number |
uçak sınıflandırma numarası |
Belirli bir standart alt zemin için, bir uçağın bir kaplama üzerindeki nispi etkisini ifade eden rakam. |
| aircraft proximity |
uçak yakın geçmesi |
Uçaklar arasında, uluslararası kurallarla belirlenmiş ayırma minimumlarının altına düşüldüğü durumu ifade eder. |
| aircraft approach category |
uçak yaklaşma kategorisi |
Uçaklar için; azami iniş ağırlığındayken, iniş dış görünüşündeki stall (tutunamama) hızının 1,3 katı hıza dayandırılarak belirlenmiş kategorilerdir. |
| flight |
uçuş |
Aynı uçuş numarasıyla yapılan uçuş safhalarının sayısı veya uçuş safhasındaki bir uçağın hareketidir.
|
| heading (HDG) |
uçuş başı |
Bir hava aracının uzunlamasına ekseninin gösterdiği yön olup kuzeyden derece olarak ifade edilir. |
| flight information center (FIC) |
uçuş bilgi merkezi |
İkaz hizmeti ve uçuş bilgi hizmeti sağlamak üzere oluşturulmuş üniteye FIC denir. |
| flight information service (FIS) |
uçuş bilgi servisi |
Uçuşların verimli ve güvenli bir şekilde olması için, yararlı bilgi ve tavsiye verme amacıyla kurulan bir hizmet birimi. |
| flight crew |
uçuş ekibi |
Hava aracının sevk ve idaresinden sorumlu pilotlar ve uçuş mühendisleri ile hizmetlerden sorumlu kabin memurlarıdır. |
| flight crew member |
uçuş ekibi üyesi |
Uçuş esnasında bir hava aracının operasyonundan sorumlu lisanslı personele denir. |
| flight visibility |
uçuş görüşü/rüyeti |
Uçuştaki bir uçağın pilot mahallinden ileriye doğru görüş mesafesi. |
| flight operation |
uçuş harekatı |
Planlanmış bir uçuş için uçuş ekibinin hava aracına bindiği andan motorlarını durdurarak hava aracını sorumlulara teslim ettiği ana kadar geçen süre içindeki tüm faaliyetleridir. |
| flight recording device |
uçuş kayıt cihazı |
Hava aracı üzerinde takılı bulunan kaza ve olayların soruşturulmasında yardımcı olarak kullanılan her tip kayıt cihazıdır. |
| flight check/calibration |
uçuş kontrol |
Konulmuş toleransları karşılayıp karşılamadığını belirlemek amacıyla bir seyrüsefer yardımcısının uçuşta araştırılması. |
| Flight Inspection Pilot |
Uçuş Kontrol Pilotu |
Uçuş Kontrol Pilotu. |
| flight engineer |
uçuş mühendisi |
Uçuş işletme el kitapları gereğince hava aracında bulunması ve pilotlardan başka kokpitte görev yapması gerekli olan sertifikalı personeldir |
| flight crew member |
uçuş mürettebat üyesi |
Uçuş esnasında bir uçağın harekatı için gerekli görevleri üstlenmiş lisanslı bir mürettebat üyesi. |
| operation manuel |
uçuş operasyon el kitabı |
Uçuş operasyonunu belirleyen el kitabıdır. |
| pre-flight information bulletin (PIB) |
uçuş öncesi bilgi bülteni |
Uçuş öncesinde hazırlanan, uçuş operasyonu açısından önem arz eden geçerli NOTAM bilgisinin bir sunumudur. |
| pre-flight inspection |
uçuş öncesi kontrol |
Bir hava aracının amaçlanan uçuş için elverişli olmasını temin etmek amacıyla uçuş öncesi yapılan kontroldür (Bu kontrol, arıza giderme işlemini kapsamaz). |
| pre-flight inspection (PIB) |
uçuş öncesi kontrol |
Bir hava aracının amaçlanan uçuş için elverişli olmasını temin etmek amacıyla uçuş öncesi yapılan kontroldür (Bu kontrol, arıza giderme işlemini kapsamaz).
|
| flight plan (FPL) |
uçuş planı |
Bir hava aracının tasarlanan uçuşuna ya da uçuşun bir bölümüne ilişkin olarak hava trafik hizmet birimlerine sağlanan özel formatlı bilgi. |
| flight plan data |
uçuş planı verisi |
Uçak çağrı adı, iniş-kalkış meydanları, planlanan uçuş seviyesi, planlanan uçuş rotası, tahmini varış zamanı gibi bilgilerin genel terimle ifade edilmesi. |
| flight position monitor |
uçuş pozisyonu monitörü (izleme sistemi) |
Hava trafik kontrolörüne uçuş aşamasındaki rota değişikliklerini görme, müdahale etme, gerektiğinde tavsiyede bulunma imkanı sağlayan bir sistem. |
| flight visibility |
uçuş rüyeti |
Uçuştaki hava aracının kokpitinden ileriye doğru olan görüş mesafesidir. |
| flight level (FL) |
uçuş seviyesi |
1013.25hPa’lık referans basınç yüzeyi ile ilişkili olarak belirlenmiş sabit atmosferik basınç yüzeyleridir. Bu yüzeyler birbirlerinden, belirlenmiş (sabit) basınç aralıkları ile ayrılır. |
| flight simulator |
uçuş simülatörü |
Belirli bir hava aracı tipinin kokpitindeki mekanik, elektrik, elektronik ve benzeri hava aracı sistem kontrol fonksiyonlarını ve uçuş ekibi üyelerinin ortamını aynen yansıtan ve hava aracı tipinin performans ve uçuş özelliklerinin gerçeğindeki gibi uygulandığı cihazdır. |
| flight duration (block time) |
uçuş süresi (blok süre) |
Bir hava aracının kalkış yapmak maksadıyla, kendi gücü ile veya harici bir güç uygulanmak suretiyle ilk hareketine başlama anından, uçuşun veya görevin sonunda tam olarak durarak yolcu, yük veya diğer muhteviyatı indirme ve/ veya bindirme amacıyla kendisine tahsis edilen park yerine gelme anına kadar geçen toplam süredir. |
| flight data processing system (FDPS) |
uçuş veri eşleme sistemi |
Uçuş planlarından gelen bilgilerin kullanımıyla, hava trafik kontrolörlerinin strip alma, radarda etiket takibi, ulusal savunma gereklilikleri vb. konularında etkin olarak kullanabilecekleri bir sistem. |
| flight data recorder (FDR) |
uçuş veri kayıt sistemi |
Bir uçuş hakkındaki gerekli parametre ve teknik bilgileri kayıt eden cihazdır. |
| flight data |
uçuş verisi |
Uçakların karşılaşmalarının belirlenip, kontrolörün önceden planlama yapmasına imkan sağlayan uçuşla ilgili genel bilgileri kapsar. |
| nihai taşıma gücü |
ultimate bearing capacity |
Temel tabanındaki zeminin yenilmeksizin (makaslama yenilmesi) taşıyabileceği en büyük gerilme düzeyi. |
| ultra yüksek frekans |
ultra high frequency (UHF) |
300 Mhz ile 3 Ghz arasındaki frekans aralığı. |
| ultra high frequency (UHF) |
ultra yüksek frekans |
300 Mhz ile 3 Ghz arasındaki frekans aralığı. |
| national authority |
ulusal yetkili otorite |
Ulusal sivil havacılık kurallarının idamesi, uygulanması ve geliştirilmesi, bu konu ile ilgili yeni politikaların belirlenmesi ve tedbirlerin alınması, ilgili uluslararası standartları ve tavsiye edilen uygulamalarının yerine getirilmesi ile kurumlar arasında koordinasyonun sağlanmasından sorumlu ve yetkili olan kuruluştur. |
| International Air Transport Association (IATA) |
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği |
Bu birlik 1945 yılı Nisan ayında Küba’ da kurulmuştur. Bugün 130 farklı ülkeden 230 üyesi bulunmaktadır. Hava taşımacılığının güvenilir, ekonomik ve düzenli yapılabilmesi, hava ticaretinin gelişmesi ve ilgili problemlerin çözülmesi, ICAO ve diğer uluslararası organizasyonlarla işbirliği sağlamak birliğin hedefleri arasındadır. |
| international airport |
uluslararası havaalanı |
İlgili devlet tarafından, ülkesindeki uluslararası hava ulaşımı için varış ve kalkış meydanı olarak belirlenen ve içinde gümrük, göç, sağlık, hayvan ve bitki karantinası ile benzeri işlemlerin yapıldığı herhangi bir havaalanıdır. |
| Airports Council International (ACI) |
Uluslararası Havaalanları Konseyi |
Merkezi Cenevre’de bulunan havaalanı işleticileri mesleki birliğidir. Ticari amaçlı olmayan organizasyon 170 ülkeden 1400 havaalanını temsil etmektedir. Havaalanları işleticileri ve ticari partnerleri arasındaki birlikteliği oluşturmak, havaalanı işletmeciliğinin geliştirilmesi, üyeler arasında ortak politikaların belirlenmesi için çalışmak ve havaalanı uzmanları ve yöneticileri için gerekli bilgilerin yayınlanması konseyin amaçları arasındadır. |
| Internatioal Federation Of Airline Pilots Associations (IFALPA) |
Uluslararası Havayolu Pilotları Dernekleri Federasyonu |
Uluslararası alanda pilotların organize olabilmesi ve karşılaşacakları problemlere ortak çözüm bulunabilmesi amacıyla 1948 yılında kurulan federasyon. |
| mayday |
uluslararası radyo telefon ?Tehlikeli Durum? sinyali |
Üç kez tekrar edilir, çok yakın ve ciddi bir tehlike ve acil yardım gerektiğini gösterir. |
| International Civil Aviation Organization (ICAO) |
Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü |
Uluslararası sivil havacılığın güvenli ve düzenli bir şekilde büyümesini sağlamak, barışçıl amaçlara yönelik uçak tasarımı ve işletmesini teşvik etmek, sivil havacılık için havayolları, havaalanları ve hava seyir tesislerinin gelişimini desteklemek, uluslararası kamuoyunun güvenli, düzenli, verimli ve ekonomik hava taşımacılığı ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 1944`de Birleşmiş Milletler`in bir kuruluşu olarak kurulan ve halen çalışmalarına devam eden, Türkiye`nin de üye olduğu bir örgüttür. |
| refakatsiz bagaj |
unaccompanied baggage |
Uçak altında (hold) taşınmak üzere kabul edilmiş ve chek-in yapan yolcusu uçakta bulunmayan bagaj. |
| belirsizlik safhası |
uncertainty phase |
Bir hava aracı ve içindekilerin güvenliği konusunda belirsizliğin mevcut olduğu durum. |
| sahipsiz bagaj |
unclaimed baggage |
Bir havaalanına gelmiş olup, herhangi bir yolcu tarafından alınmamış veya sahiplenilmemiş bagaj. |
| birim yükleme araçları (uldler) |
unit load devices (ulds) |
Bir uçağın sınırlama (emniyet) sistemiyle doğrudan arabirim görevi gören ve IATA ULD Teknik Kurulu tarafından görevi gören ve IATA ULD Teknik Kurulu tarafından tescillenmiş araçlar. |
| birim ağırlık deneyi |
unit weight test |
Hacmi bilinen birim ağırlık kapları ve tartı ile yapılan deneydir. |
| evrensel erişim alıcı/vericisi |
universal access transceiver |
ADS-B veri iletimi için 1.041667 Mbit/s modülasyon oranı ile 978 MHz frekansında çalışan bir yayın veri hattıdır. |
| evrensel zaman koordinasyonu |
universal time coordinated |
Saniye artışıyla ayarlanan ve sivil havacılıkta temel alınan otomatik zaman ölçeğidir. |
| tahditsiz alan |
unrestricted area |
Bir havaalanında, genel kamuya açık veya girişin başka şekilde tahditsiz olduğu bölümler. |
| aciliyet |
urgency/immediacy |
Hava aracı veya diğer araçlar ile içlerindeki ya da civarındaki insanların güvenliği ile ilgili durumu belirtmek için kullanılır.Anında müdahale gerektirmez. |
| kullanılabilirlik faktörü |
usability factor |
Bir pistin veya pistler sisteminin kullanımının, yan rüzgar unsuru nedeniyle tahdit edilmediği zaman yüzdesi. |
| warning |
uyarı |
Bir hareketin tanınma ve doğrulanma işlemlerinden oluşan haber verme sistemidir. |
| alerting service |
uyarı hizmeti |
Bir uçak için arama kurtarma hizmeti gerektiğinde ilgili kuruluşlara bilgi vermek ve istenildiğinde bu kuruluşlara yardımcı olmak amacıyla verilen hizmet. |
| satellite navigation and global positioning system |
uydu seyrüsefer ve küresel pozisyonlama sistemi |
Uçaklarda bulunan bu teknoloji hava trafik kontrol ünitesinin tavsiyesi olmaksızın direkt rotalarda uçabilmeyi sağlamaktadır. Fakat uçakların kendi ayırmalarını sağlamak için kullanılmamaktadır. |
| satellite data unit |
uydu veri birimi |
Uçak seyrüsefer sisteminde bulunan cihazlarla ortak yüzeyde çalışan uçak yer istasyonu sisteminin merkezini oluşturan veri birimidir. |
| executive ATCo |
uygulama hava trafik kontrolörü |
Planlama kontrolörü ile eşgüdüm halinde ATC operasyonlarını yerine getiren, radyo - telefon iletişimini yürüterek sorumluluk sahasındaki uçakların aktif olarak kontrolünden sorumlu lisanslı veya dereceli hava trafik baş kontrolörü veya kontrolörüdür. |
| appropriate air traffic services authority |
uygun hava trafik hizmetleri otoritesi |
Belirlenmiş hava sahası içerisinde hava trafik hizmetlerinin sağlanması konusunda yetkili otorite. |
| appropriate air traffic services authority |
uygun hava trafik hizmetleri otoritesi |
Belirlenmiş hava sahası içerisinde hava trafik hizmetlerinin sağlanması konusunda yetkili otorite. |
| conflict data |
uyuşmazlık verileri |
Şu bilgileri içerir: Uyuşmazlık tanımlaması, tipi ve şiddeti. |
| board of experts |
Uzmanlar Kurulu |
Eğitim, Araştırma ve Denetleme Uzmanları Kurulu. |
| board of experts |
Uzmanlar Kurulu |
Eğitim, Araştırma ve Denetleme Uzmanları Kurulu. |
| long haul flight |
uzun menzil uçuşu |
Bir uçuş görev süresi içinde, 4 saatten daha fazla zaman dilimi geçilen uçuş veya tek inişli uçuş için 8 saat veya daha fazla yapılan uçuş; iki inişli uçuşlarda ise uçuşlardan en az birisinin süresi 6 (dahil) saati geçen ve bu iki uçuşun süreleri toplamı 8,5 (dahil) saati geçen bir uçuş görevidir. |
